Serdecznie zapraszamy na spotkanie ze sztuką religijną i sakralną oraz wykład Państwa Elżbiety i Andrzeja Georgów, który odbędzie się we wtorek 8 września o godz. 19:00 w Czytelni Katolickiej*. Tematem wykładu będą „Madonny w sztuce plastycznej”

MADONNY W SZTUCE PLASTYCZNEJ

Postać matki Bożej to jeden z koronnych tematów sztuki chrześcijańskiej znany już w I wieku po Chrystusie. Jego rozkwit nastąpił w sztuce włoskiej okresu Trecento (XIV wiek) i Quattrocento (XV wiek). Giotto, Simone \martini, bracia Pietro i Ambrogio Lorenzetti, Fra Angelico, Fra Fiippo Lippi i jego syn Filippino, Leonardo da Vinci, Fra Bartolomeo, Pietro Perugino, Ciorgione, a przede wszystkim Sandro Botticelli i Rafael Santi odkryli w postaci Matki Bożej ideał urody kobiecej, który zawładnął kulturą zachodu. Piękna Madonna zaczęła pojawiać się w zaciszu domowym lub w plenerze, a Jej twarz napełniła się uczuciem. Dawnym wizerunkom Matki Bożej towarzyszy zazwyczaj bogata symbolika, odnosząca si,e do konkretnych cnót. Maryja wśród róż, lilii, cyprysów, truskawek, fiołków, maków i konwalii, z wawrzynem, figą, gałązka mirtu, czy jabłkiem granatu, odsłania przed nami drogę do świętości. Włochom towarzyszyli w tworzeniu ikonografii Maryjnej Belgowie i nieliczni katoliccy Holendrzy, głównie Jan van Eyck, Rogier van den Weyden i Hugo van der Goes.

S. Dorothea Forrsner OSB w książce „Świat symboliki chrześcijańskiej” pisze: „Chrześcijanie pierwszych wieków znali symbole tak dobrze jak alfabet, a może nawet lepiej bo nie wszyscy umieli czytać”. Poeta i publicystaa Wojciech Wencel komentuje: Jej słowa odnoszą się również do ludzi Średniowiecza i Renesansu. Społeczności, które w wymiarze powszechnym rozumiały znaczenie i wewnętrzną hierarchię symboli, żyły w świecie wypełnionym sensem. integralnym, w końcu – rzeczywistym. Człowiek świecki, który „wypisał się” z tej wspólnoty, zyskał sporo przestrzeni do realizacji własnych zachcianek. Ale utracił poczucie rzeczywistości”.

Madonny ukazane na obrazach dawnych mistrzów emanują blaskiem zaczerpniętym od samego Boga. Cecha charakterystyczną wszystkich tych przedstawień jest ich regularna kompozycja, a niekiedy wręcz symetria odpowiadająca duchowej harmonii. Zapewne trudno ją w pełni zrozumieć tym z nas, którzy przywykli do dzieł asymetrycznych poruszonych jak obraz w komputerze, kiedy nawala karta graficzna.

SZTUKA REGILIJNA

Nie znajdziemy w Europie muzeum, które mając w swoich zbiorach dzieła sztuki średniowiecznej i renesansu nie posiadałoby obrazów lub rzeźb madonn. Zwiedziliśmy większość muzeów narodowych i regionalnych na wschodzie i zachodzie Europy i trudno nam powiedzieć, które zbiory posiadają ich najwięcej Na wschodzie Europy będą to na pewno muzea posiadające zbiory ikon. Na zachodzie będą to muzea Florencji, Wenecji, Rzymu., Monachium. W środkowo-wschodniej Europie muzea narodowego w Pradze, Wiedniu, Warszawie, Krakowie, Bratysławie i Budapeszcie.

SZTUKA SAKRALNA

-Wierzymy, że pocieszasz wszystkich modlących się do Ciebie (…) wierzymy, że jesteś matką Naszą”

( o. dr Florentyn Piwosz ofm: „Nie ustawajcie w modlitwie”.)

Św. św. Cyrylowi i Metodemu ludy słowiańskie zawdzięczają charakterystyczną pobożność maryjną wypływającą z liturgii bizantyjskiej , szczególnie bogatą w odniesienia do Matki Bożej i przenikniętą czułą względem Niej ufnością. Szczególnym dowodem na istnienie kultu maryjnego w Polsce jest pierwszy hymn: „Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U Twego Syna Gospodzina.Matko zwolena, Maryja .Ziści nam , spości nam! Kyrieelejson”.

Wraz z przyniesionym przez Apostołów Słowian kultem maryjnym dotarły do nas ze Wschodu pierwsze wizerunki Maryi, nie tylko na Jasną Górę, ale i do… Kończyc Małych.

Nie zdarzyło nam się nigdy, aby w kościele rzymskokatolickim, czy prawosławnym nie było choćby jednego obrazu, rzeźby lub ikony Maryi.

Najważniejszych sanktuariów maryjnych naliczyliśmy w Europie ok. 700, w Polsce sanktuariów maryjnych ponad 350.

Zaczniemy od najsławniejszych i najcudowniejszych wizerunków Maryi: obrazów MB Częstochowskiej, Kalwaryjskiej, Piekarskiej po mniej znane MB Kończyckiej, Gołyskiej, Hermanickiej, Czanieckiej, Inwałdzkiej, Kaniowskiej. Od cudownych figur z Fatimy, Lorretto, Lourdes, po rzeźby pięknych Madonn ze Śląska i Małopolski, czy w kościele św. Barbary w Mikusziowicach Krakowskich. Figurek z Mariazell, Frydku, Hałcnowa, Przyłękowa, Bujakowa, Knurowa, czy Leśniowic,

Od figur Maryi postawionych w terenie w miastach i wsiach na rynkach i placach, takich jak w Cieszynie na Starym Targu – na nizinach po figury w górach wysokich MB Śnieżnej nad Schwarzsee, czy figurki MB Szczęśliwych Powrotów nad Morskim Okiem w Tatrach.

MB ZEBRZYDOWSKA

Kult maryjny w Kalwarii Zebrzydowskiej wzrósł od 1641 roku, to jest od czasu pozyskania przez bernardynów obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem, zaliczanego do kategorii „ płaczących”, fundacji Stanisława Paszkowskiego, właściciela pobliskiej Kopytówki. Wizerunek ten umieszczony początkowo w zakrystii kościoła, został w 1658 roku został uznany przez komisję biskupią za cudowny i zwany jest odtąd Matką Bożą Kalwaryjską. Od 1667 roku znajduje się w specjalnie dla niego zbudowanej kaplicy Matki Bożej Cudownej

Nie wszyscy wiedzą, że obraz z Kalwarii Zebrzydowskiej jest kopią myślenickiego. Malarza pierwowzoru jak i kopii nie znamy. Obraz Matki Boskiej Myślenickiej pochodzi ze szkoły malarstwa rzymskiego wczesnego Cinquecenta, z okresu kiedy wielu malarzy było pod przemożnym wpływem mistrza Rafaela… Ale, czy tak jest rzeczywiście? – powiemy na wykładzie. Jakie są dzieje tego obrazu namalowanego olejną farbą na płótnie o wymiarach 74 x 90 cm, przedstawiającego Matkę Bożą z Dzieciątkiem, który od ponad 380 lat Króluje na Kalwarii?

MB MYŚLENICKA

Obraz Matki Boskiej Myślenickiej znalazł się w Polsce w 1596 roku. Wcześniej stanowił własność papieża Sykstusa V. Pod koniec XVI wieku Jerzy książę Zbaraski kasztelan krakowski otrzymał ten obraz w darze i przywiózł go do kraju. Wkrótce zasłynął cudami, ale z biegiem lat jego sława przygasła. Niektórzy dopatrują się w ty,m „ konkurencji „ ze strony ośrodka kultu maryjnego w sanktuarium kalwaryjskim

MB FRYDECKA

Ciemnoszara figurka z piaskowca pochodzi z XVII wieku. Stopniowo rosły rzesze modlących się i proszących wiernych, którzy gromadzili się przed figurką pod gołym niebem. W 1706 roku zbudowano drewniana kaplicę, a w 1759 roku zbudowano okazałą świątynię, która w 1777 roku była uwieńczona dwiema wieżami ( 60 metrowymi) z kopułami i podwójnym krzyżem Cyryla i Metodego. Stojąc na wzgórzu Wapiennik, które ma wysokość 326,26 m n. p. m.

MB ŚNIEŻNA Z NAD SCHWARZSEE

Legenda powstania sanktuarium.

Według legendy figura Matki Bożej stoi tu już od bardzo dawnych czasów. Kaplicę Matce Bożej Śnieżnej nad Schwarsee postanowili postawić w dowód wdzięczności dwaj mieszkańcy Zermatt, którzy dzięki Matce Bożej szczęśliwie powrócili do domu po zagubieniu się we mgle na pobliskim lodowcu: Theodul glacier. Po uratowaniu się postanowili wybudować murowany dom modlitwy w miejscu, gdzie stała figura Matki Bożej. Wybudowali murowaną kaplicę w stylu początku XVIII wieku. Dekretem biskupa Franza Melchiora Zenuffnema z 1784 roku została ona uznana za publiczne miejsce kultu. Kaplica Matki Bożej Śnieżnej z Schwarzsee wkrótce stała się miejscem bardzo popularnego pielgrzymowania z okazji święta Matki Bożej Śnieżnej przypadającego na dzień 5 sierpnia. Tłumy wiernych z Zermatt i miejscowości z początku doliny w której się znajduje, zarówno tu urodzeni jak i goście tu przyjeżdżający pielgrzymują nad Schwarzsee, by pod gołym niebem czcić patronkę tego dnia.

MB FATIMSKA

„Wasze sanktuarium na Krzeptówkach jest mi szczególnie bliskie i drogie (…) Z historią tego sanktuarium łączy się także wydarzenie, które miało miejsce na Placu Św. Piotra 13 mają 1981 roku. Doznałem wówczas śmiertelnego zagrożenia życia i cierpienia, a równocześnie wielkiego miłosierdzia Bożego. Za przyczyną Matki Bożej Fatimskiej życie zostało mi na nowo darowane

Stan na dzień 26 maja2020 rokui, s. 1.

 

 * Jeżeli warunki epidemiczne nie pozwolą na spotkanie w formie stacjonarnej, odbędzie się ono w formie zdalnej.