Wspomnienie ś.p prof. Ryszarda Demela

W poniedziałek, 12 lutego 2024 roku, w sali Czytelni Katolickiej z inicjatywy ks. Antoniego Sapoty, naszego poprzedniego proboszcza, miało miejsce niezwykłe wydarzenie związane z osobą niedawno zmarłego prof. Ryszarda Demela.

Profesor Ryszard Demel, światowej sławy witrażysta, malarz, pisarz i wykładowca uniwersytecki oraz działacz polonijny, pochodził z Ustronia, gdzie spędził dzieciństwo, a po zawierusze wojennej pozostał na emigracji, by tam – w Anglii i we Włoszech – rozwijać swą karierę artystyczną i naukową. Do Ustronia powracał często w nostalgicznych wspomnieniach i do końca życia utrzymywał kontakt z mieszkającymi tu bliskimi. Zmarł, przeżywszy 101 lat, jesienią ubiegłego roku w Padwie, gdzie spędził większość swego życia.

Ks. Sapota znał osobiście Mistrza, wielokrotnie go odwiedzał, stąd na wiadomość o śmierci Profesora wpadł na pomysł, aby napisać wpomnienie o nim do „Kalendarza Ustrońskiego”, a potem zorganizować to spotkanie. W tej kwestii poprosił o współpracę Urząd Miasta.

Spotkanie odbyło się w Czytelni Katolickiej z licznym udziałem mieszkańców naszego miasta, wśród których była rodzina oraz przedstawiciele Władz Powiatu i Miasta. Ks. Proboszcz Wiesław Bajger powitał wszystkich zebranych i rozpoczął spotkanie modlitwą.

Potem kilka słów powiedziała p. Danuta Koenig. Powitała wszystkich i wspomniała osobę Profesora, jego rodzinę, a także opowiedziała o jego zasługach dla miasta.

Po jej wstępie głos zabrał ks. Antoni Sapota. Opowiadał, jak poznał Mistrza, jak odwiedzał go w Padwie. Przypomniał, że w 2009 r. w Czytelni  została otwarta wystawa zatytułowana „Dzieła nieprzeciętnego życia”, na której znalazły się zdjęcia ważniejszych prac prof. Ryszarda Demela, a także wyświetlono o nim film dokumentalny wyemitowany kilka miesięcy wcześniej przez Telewizję Polonia. W tym dokumencie artysta mówił o swoich korzeniach, wspominając Ustroń jako miejsce  urodzenia bliskie swemu sercu, co również odnotowała „Gazeta Ustrońska” (nr 13 z 2009).

W dalszej części swego wykładu ks. Sapota zwrócił uwagę obecnych na wystawę fotokopii prac profesora, które już uprzednio były w tym miejscu eksponowane. Szczególne wrażenie wywierają witraże. Z tej działalności artystycznej Profesor znany był szeroko na świecie. Mieszkając w Wielkiej Brytanii, prowadził przez lata nowatorskie eksperymenty ze szkłem, efektami światła i refrakcji nazwane później „mozaikami refrakcyjnymi”. Zostały one uznane i zarejestrowane przez angielskie Biuro Patentowe jako nowość: jako pomost między tradycyjną mozaiką (ze światłem odbitym) i witrażem (ze światłem przenikającym szkło). Następnie artysta przeniósł się do Padwy, rodzinnego miasta żony. Po witrażach w Anglii wykonał liczne dzieła we Włoszech, gdzie najbardziej sławny jest cykl pięciu witraży w katedrze w Padwie.

Spotkanie zakończono występem artystycznym w wykonaniu Katarzyny Belkius (wokal koloraturowy) i Tymoteusza Tomali (akompaniament), a repertuar pieśni, atmosfera i nastrojowość oraz bogactwo emocji doskonale dostosowano do atmosfery wernisażu sztuki. Witraże profesora Demela, zwykle pełne kolorów i symboliki, mogą wywoływać wrażenie tajemniczości i zadumy, co współgrało z tonem zaprezentowanych pieśni.

W czasie spotkania można było się poczęstować smacznymi potrawami, a o bogactwo stołu zadbał właściciel „Dworu Skibówka”, który związany jest rodzinnie z mistrzem witraży,

Wieczorem ks. Antoni Sapota odprawił Mszę Św. w intencji prof. Ryszarda Demela.

Potem jeszcze wiele osób wróciło do Czytelni na dalszy poczęstunek i towarzyskie rozmowy.